Иммундық жүйе – ағзаны күнделікті инфекциялардан қорғайтын күрделі механизм. Онсыз тіпті суық тию өлімге әкелуі мүмкін. Иммунитеттің төмендеуіне жол бермеу үшін оның қалай жұмыс істейтінін және оған не әсер ететінін түсіну маңызды.

Иммундық жүйенің негізгі міндеті – ағзаны инфекциялардан және зиянды сыртқы факторлардан қорғау. Ол өз жасушалары мен бөгде молекулаларды ажырата алады, бұл сау тіндердің бұзылуына жол бермейді [1]. Иммундық жүйе мутацияға ұшыраған жасушаларды таниды және жояды, бұл ісіктің даму қаупін азайтады [2].

Иммунитет екі негізгі түрге бөлінеді:

1. Туа біткен (спецификалық емес):
   Бұл туғаннан бері болатын бірінші қорғаныс желісі. Оған мыналар кіреді:

1. • анатомиялық кедергілер (тері, шырышты қабаттар, сілекей);
   • рефлекстер ( түшкіру, жөтелу, құсу, қызба).
     Туа біткен иммунитет спецификалық патогендерге бағытталмаған және әмбебап қорғаныс тосқауылының рөлін атқарады [1].

2. Сатып алынған (арнайы):
   Туа біткен иммундық жүйе сәтсіз болған жағдайда белсендіріледі. Оған мыналар кіреді:

1. • патогендерді бұзатын лимфоциттер;
   • инфекцияны бейтараптандыратын антиденелер [1].

Иммундық жүйені бірнеше факторлар әлсіретуі мүмкін:

1. Нашар тамақтану

Витаминдер мен минералдардың (D, C, A, мырыш, селен) жетіспеушілігі лимфоциттердің және басқа иммундық жасушалардың белсенділігін төмендетеді, инфекциялардың қаупін арттырады [3].

2. Дене белсенділігі

• Жаттығудың жетіспеушілігі иммундық жасушалардың саны мен белсенділігін төмендетеді, ағзаның ауруға төзімділігін төмендетеді [4].
• Шамадан тыс жаттығулар иммундық жүйені басатын кортизол деңгейін жоғарылату арқылы стрессті тудырады.

3. Жаман әдеттер

• Алкоголь иммундық жүйенің мүшелерін (лимфа түйіндері, сүйек кемігі) зақымдап, витаминдердің сіңуіне кедергі келтіреді [5].
• Темекі шегу тыныс алу жолдарын зақымдап, созылмалы қабынуды тудырады, дененің қорғаныс күшін төмендетеді [6].

4. Стресс

Созылмалы стресс антиденелер мен лимфоциттердің өндірісін басатын кортизол деңгейін арттырады [9].

Иммундық жүйені нығайту үшін бірнеше қарапайым ұсыныстарды орындаңыз:

1. Теңгерімді диета

Диетаға қосыңыз:

• С, А және Е витаминдеріне бай көкөністер мен жемістер;
• майлы балық (лосось, скумбрия);
• омега-3 (балық майы) бар өнімдер.

2. Тұрақты физикалық белсенділік

Орташа жаттығулар (күніне 30 минут, аптасына 5 рет) иммундық жасушалардың санын және олардың белсенділігін арттырады.

3. Жаман әдеттерден аулақ болыңыз

Алкогольді тұтынуды азайтыңыз, темекі шегуді тоқтатыңыз және стресстік жағдайларды азайтыңыз.

4. Қосымшалар

Қажетті дәрумендердің барлығын тағамнан алу қиын болса, омега-3 және D, A және E дәрумендеріне бай балық майы сияқты қоспаларды қарастырыңыз.

Сіздің диетаңызға қосылуы керек өнімдер:

• Цитрус жемістері: С витаминінің көзі.
• Жаңғақтар: мырыш пен селенге бай.
• Балық майы: құрамында омега-3 және А, Д, Е дәрумендері бар.
• Жидектер: жасушаларды күшейтетін антиоксиданттар.

Иммундық жүйе – денсаулықтың негізі. Оған күнделікті күтім жасау көптеген аурулардың алдын алуға көмектеседі. Нені есте сақтау маңызды:

• Иммунитет туа біткен және жүре пайда болған қорғаныс механизмдерінен тұрады.
• Нашар өмір салты мен диета иммундық жүйені әлсіретеді.
• Теңгерімді диета, физикалық белсенділік және жаман әдеттерден бас тарту иммундық жүйені нығайтуға көмектеседі.

Иммундық жүйеңізге қамқорлық жасаңыз, ол сізге қамқорлық жасайды!